Otwarcie Szlaku Chasydzkiego

Szlak Chasydzki to trasa wiodąca śladami Żydów z południowo-wschodniej Polski. Jednym z celów projektu jest stymulacja lokalnego rozwoju społeczno-gospodarczego poprzez pobudzenie rozwoju turystyki profilowanej wykorzystującej dziedzictwo wielokulturowe.

Partnerami Fundacji w realizacji projektu są jednostki samorządu terytorialnego oraz organizacje pozarządowe. Dziś Szlak Chasydzki obejmuje 28 miejscowości z terenu Podkarpacia i Lubelszczyzny. W przyszłości planujemy jego rozszerzenie o dalsze miejscowości z terenu Polski.

Dziś w projekcie uczestniczą następujące miejscowości: Baligród, Biłgoraj, Chełm, Cieszanów, Dębica, Dukla, Dynów, Jarosław, Kolbuszowa, Kraśnik, Lesko, Leżajsk, Lublin, Łańcut, Łęczna, Nowy Żmigród, Przemyśl, Radomysl Wielki, Ropczyce, Rymanów, Rzeszów, Sanok, Tarnobrzeg, Ulanów, Ustrzyki Dolne, Wielkie Oczy, Włodawa.
....|

Do Szlaku przystępować mogą wszystkie miejscowości z Lubelszczyzny i Podkarpacia, w których przed wojną istniały liczące się społeczności żydowskie. Warunkiem przystąpienia do Projektu jest nadesłanie do Fundacji zgłoszenia, podpisanego przez przedstawiciela władz miasta lub gminy.

całość

Czyli burmistrz Zuba podpisał i wysłał zgłoszenie, aby Kolbuszowa uczestnikiem tego projektu.
Dzięki temu turyści pielgrzymi z całego świata będą mogli podziwiać  zdewastowany, zaśmiecony i zarośnięty kolbuszowski kirkut.

Czym w takim razie zajmuje się dział promocji w Urzędzie Miejskim?

Tęsknię za tobą Żydzie.

Urodziłam się w mieście, które w herbie ma krzyż i gwiazdę Dawida.

Od zawsze mnie to nurtowało, skąd taki herb skoro żadnych Żydów tu nie ma, gdzie często słyszy się teksty o wydźwięku antysemickim. Miałam może 15 lat, zaczęłam szukać, szperać, pytać i czytać.

Znalazła się zaniedbana, zamknięta synagoga, znalazły się miejsca, które były kiedyś żydowskimi cmentarzami i co najważniejsze znalazła się historia ludzi, których już nie ma, a którzy kiedyś tam mieszkali. Przez przypadek obejrzałam film "Po-lin. Okruchy pamięci". Pojawiło się w nim to małe miasteczko, ten sam rynek pełen żydowskich mieszkańców. To Kolbuszowa z lat 30. Chłonęłam obraz z niesamowitą radością, rynek nic się nie zmienił mimo tylu lat i zaraz pojawiło się okropne uczucie, że jednak coś się zmieniło. Kamieniczki w rynku są teraz zamieszkane tylko przez Polaków.

Nie umiem wytłumaczyć, dlaczego tak bardzo brakuje mi tamtych ludzi. Może dlatego, że to oni tchnęli życie w to miasteczko, potem swe życie tracąc? Może dlatego, że po prostu byli zwykłymi ludźmi, którzy ciężko pracowali, płakali, cieszyli się, kochali, tak jak każdy z nas.

Najbardziej przemawiają do mnie proste rzeczy. Zwyczaj targowiska co wtorek, który w Kolbuszowej przetrwał do dziś, te same ulice, po których zdążali do synagogi, a po których dziś chodzę ja. Nie umiem pogodzić się z lekkością, z jaką zapominamy o tamtych, dla których to miasto było ich miastem. Moja babcia w czasie wojny miała może 10 lat. Na jej wsi, niedaleko Kolbuszowej, utworzono jakiś mały obóz, gdzie zbierano okolicznych Żydów, by ich potem zabrać stąd na zawsze. Mimo wielkiego niebezpieczeństwa chodziła do nich z jedzeniem i mlekiem, a oni dawali jej obierki z ziemniaków dla krowy. Nie wiem, dlaczego to robiła, nie pytam. Gdy jeszcze mogła chodzić pokazała mi i mojemu bratu jedno miejsce głęboko w lesie, dziś już trudno dostępne. Wielką jamę w ziemi, gdzie ukrywali się Żydzi a potem ktoś ich wydał. Gdy stałam na brzegu tego dołu przechodziły mnie dreszcze. Moja babcia była świadkiem egzekucji, jaką Niemcy wykonali na dwóch Żydach, miała wtedy 8 lat. Ci żołnierze ją widzieli, ukrywającą się za drzewem i tylko jej pomachali.
Jestem Polką i tęsknię za Wami Żydzi i robię wszystko, by ludzie w moim otoczeniu pamiętali, że kiedyś mieszkaliście tu razem z nami.

Autor: Natalia Ch.

źródło
Oryginał jest niesamowicie ... prawdziwy.

Kolbuszowska synagoga się rozpadnie?

Seweryn Aszkenazy, polski Żyd:

Monika Krawczyk – szefowa Fundacji Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego (właściciel kolbuszowskiej synagogi -przym nasze) i przewodnicząca Komisji Rewizyjnej Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie. Prawniczka z wykształcenia, a Żydówka z wyboru; skrywa pewną tajemnicę. Publicznie obiecuje być zbawczynią, obrończynią i orędowniczką naszej religii, tradycji i kultury. Deklaruje, że robi, co w jej mocy, aby zapewnić przetrwanie pozostałościom po naszej przeszłości. Prywatnie, o czym wie niewielu, została zatrudniona przez największe żydowskie organizacje świata do sprzedawania i likwidowania najszybciej, jak to możliwe, połowy odzyskanego od państwa polskiego majątku, którym zarządza w ich imieniu, oraz przekazania pieniędzy na konta tychże organizacji dla dalszego ich marnowania… Cóż nas w końcu obchodzą polscy Żydzi? Do licha z nimi!

calość >>kliknij tutaj<<


Pani Krawczyk i jej mocodawcom zależy tylko na pieniądzach,może więc Urząd Miasta zacznie ich karać za nie utrzymywaniu posesji w należytym porządku?

Pokłosie w Kolbuszowej

"...obraz tych ciemnych i złych wieśniaków wrogich Żydom jest bardzo wyselekcjonowanym fragmentem rzeczywistości"
A mnie zastanawia dlaczego w Kolbuszowej tak starannie chcemy zatrzeć fakt że Żydzi  (w połowie) to miasteczko wybudowali?
Co stało by się gdyby ktoś zaczął chodzić po sąsiadujących z kirkutem domach i wyciągał macewy spod fundamentów?

Na tyle ile jeszcze mu siły starczy...

Znalezione gdzieś w sieci...

Ten Pan po 60 + dał mi życie ukształtował mnie nauczył kosić piętka czyli kosą to mój tato, który skończył zawodówkę bo marcowe migdały relegowały go z najlepszego technikum Rzeszowskiego na dawnej ulicy Obrońców Stalingradów jako młody człowiek pasał krowy z ocalałą Marysią żydówką która była niemowlęciem i dodam jeszcze że to dziecko znalazła najbiedniejsza rodzina ze wsi Dąbrowa woj. Podkarpackie i na dodatek przy torze kolejowym w Tarnowie i cała wieś przechowała tą dziewczynkę i ona przeżyła lecz rodziców nie znalazła ani swej rodziny ja jako AntySchematy 2 dziękuję tym ludziom wracając do tego siwego Pana jest wspaniały bo bezinteresownie wchodzi na Cmentarz Żydowski w Sędziszowie Małopolskim jak nas nie ma i wykasza swoją kosą pokrzywy na tyle ile jeszcze mu siły pozwolą dziękuje mu jako syn jako AntySchematowiec bo on też nim jest i wspiera naszą inicjatywę bo wychował czwórkę dzieci 2 upośledzonych i dwójkę w pełni sprawnych dzieci dzięki tato za wszystko co we mnie jest że pokazałeś mi pewien schemat który należy pokazywać społeczeństwu.

Polscy sprawiedliwi

Może wreszcie zrobimy to w Kolbuszowej?

Sprawiedliwi,czyli porządkowanie kirkutu.

W środę odbyła się kolejna akcja sprzątania cmentarza żydowskiego.
Odsłonięto od zarośli kilka kolejnych macew,pozbierano śmieci.Kolejne porządkowanie odbędzie się w czerwcu.Niestety chętnych coraz mniej.
Karlejemy.

Szlak Chasydzki?

2011-08-16 SZLAK CHASYDZKI. KOLBUSZOWA

Z radością informujemy, że do Szlaku Chasydzkiego dołączyła kolejna, 25. już miejscowość: Kolbuszowa w województwie podkarpackim.

Szlak Chasydzki to trasa wiodąca śladami Żydów z południowo-wschodniej Polski. Partnerami Fundacji w realizacji projektu jest już 25 gmin z terenów Lubelszczyzny i Podkarpacia, w których zachowały się bezcenne ślady wielowiekowej obecności polskich Żydów: Baligród, Biłgoraj, Chełm, Cieszanów, Dębica, Dynów, Jarosław, Kolbuszowa, Kraśnik, Lesko, Leżajsk, Lublin, Łańcut, Łęczna, Przemyśl, Radomyśl Wielki, Ropczyce, Rymanów, Sanok, Tarnobrzeg, Ulanów, Ustrzyki Dolne, Wielkie Oczy, Włodawa i Zamość.

Szlak przebiega przez tak interesujące tereny jak Roztocze czy Bieszczady i łączy miejscowości, w których znajdują się zarówno imponujące synagogi, jak i cmentarze żydowskie, na których nierzadko znaleźć można nagrobki pochodzące z XVIII, XVII, a nawet XVI w. Wiele z tych cmentarzy jest wciąż odwiedzanych przez chasydów przybywających z całego świata.
całość


Kto podpisał i kiedy stosowną umowę z Fundacją Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego?Kto w UM nadzoruje ten projekt?Dlaczego tego nie ma w materiałach reklamowych miasta ?
Kolejna amatorszczyzna w wykonaniu  działu promocji UM?

Życie zawdzięczają sąsiadom ...

Po utworzeniu Generalnego Gubernatorstwa Niwiska z okolicą znalazły się na terenie poligonu „SS Truppen Übungs Platz Heidelager” z siedzibą w Pustkowie-Dębicy. Do jego rozbudowy wykorzystywano setki Żydów. W Niwiskach rozciągali oni wzdłuż drogi Kolbuszowa - Tuszyma druty telefoniczne. Mieszkańcy nadal wspominają widok mężczyzn płaczących nad zwłokami zabitych żon i dzieci.
Kolbuszowskie getto powstało w 1941 r. z rozkazu landrata Waltera Twardonia. Ściągnięto do niego wszystkich Żydów z okolicy (ok. 2200 osób), w tym z Niwisk. Niemcy przyjeżdżali ciężarówką pod dom, zabierając z rodziną jej skromny dobytek. Po rocznej gehennie doszło do „ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej”. W lipcu i sierpniu 1942 r. przewieziono ich w bydlęcych wagonach z Rzeszowa do obozu zagłady w Bełżcu.
Tylko nielicznym udało się przeżyć wojnę. Było to możliwe dzięki polskim sąsiadom i znajomym, którzy z narażeniem życia żywili, ukrywali ich po stodołach, strychach i oborach, narażając własne życie. Przykładem niech będzie mieszkający głęboko w niwiskim lesie Blicharz, który zgodził się pomóc dwóm Żydom z Rzochowa. Niestety, podczas dokładnej kontroli gospodarstwa żołnierze znaleźli ich na strychu. Polaka i Żydów zabrali do obozu w Pustkowie k. Dębicy. Wyrok śmierci był tylko kwestią czasu.
Zrozpaczona żona dała znać o wszystkim leśniczemu Augustynowiczowi, zaś on bezzwłocznie pojechał do swego przełożonego - niemieckiego oficera, a zarazem nadleśniczego - Bohrmanna. Był on znany z tego, że dbał o dobre traktowanie podległych mu Polaków. Dowiedziawszy się o zajściu, osobiście interweniował u komendanta obozu, dzięki czemu Blicharz wyszedł na wolność.
W okolicznych lasach znalazło ratunek kilku młodych Żydów, w tym Jankiel Lejba Kraut i Fuła Bizgajer. Żyli w ziemiance z dala od zabudowań, w rezerwacie buczyny pod Przyłękiem. Jankiel był żonaty - w ziemiance urodził mu się syn. Pod koniec lipca 1944 r. Niemcy zaczęli powoli wycofywać się. By zmniejszyć prawdopodobieństwo napaści ze strony partyzantów, korzystali z bocznych dróg, przedzierając się przez lasy na przeprawę w Baranowie Sandomierskim. Trasa przemarszu Niemców wiodła obok ziemianki Żydów. Wrzucone do środka granaty były ostatnim aktem mordu.
Dwóch ocalałych wtedy Żydów (Krauta i Bizgajera) wzięli pod opiekę Sowieci. Gdy front się przesunął, oboje połączyli się z armią amerykańską. Tak dotarli do USA. Nie zapomnieli jednak o swoich przyjaciołach z Polski, długo utrzymując z nimi korespondencję.
Kilka lat temu Fuła Bizgajer przyjechał do Niwisk, żeby ostatni raz powspominać na miejscu to, co wydarzyło się 60 lat temu. 

całość

Chcesz kupić synagogę w Kolbuszowej?

W  Jewish Week ukazał się ciekawy artykuł na temat działalności w Polsce Fundacji Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego ,która jest teraz właścicielem synagogi w Kolbuszowej.

całość



Gdy w 2002 Menachem Daum przechadzał się ulicami Działoszyc, jego oczom ukazała się synagoga bez dachu. Wybudowana w 1854, obecnie w przejmujący sposób przypomina o tętniącej życiem społeczności żydowskiej, które onegdaj zamieszkiwała tutejsze tereny. Kiedy Daum przyjechał tu ponownie trzy lata później, zaczepił go pewien mężczyzna, który widocznie był odpowiedzialny za budynek.

-Ile mógłbyś mi za to dać?- zapytał Dauma.

-Zamurowało mnie, gdy usłyszałem to pytanie.-przyznał niedawno Daum, wspominając tamtą sytuację. -Dla mnie nie do pomyślenia jest, że to zabytkowe i święte miejsce mogłoby zostać zburzone i zamienione na osiedle mieszkaniowe albo centrum handlowe. Nie muszę chyba dodawać, że ten mężczyzna, który zadał mi to pytanie i który miał faktyczne prawo do sprzedaży synagogi, nie widział w tym nic złego.- dodał.
-Kiedy uruchomiono proces restytucji mienia żydowskiego w 1997 roku, przypadkowi ludzie tworzyli grupy nazywając siebie gminami żydowskimi po to tylko, aby móc rościć sobie prawo do żydowskiego mienia. Obecnie toczy się proces sądowy w sprawie jednej z takich grup.


W Polsce działają dwie instytucje odpowiedzialne za restytucję mienia. Ich przedstawiciele utrzymują, że wszystkie dostosowują się do przepisów finansowych obowiązujących w Polsce. Jednocześnie konsekwentnie odmawiają publikacji swoich danych na stronach internetowych. Co więcej, zwracają uwagę na fakt, że cały proces restytucji jest problematyczny pod względem moralności i etyki. Na przykład, co zrobić ze zniszczoną synagogą w miejscu, gdzie nie ma już Żydów i której grożą olbrzymie grzywny jeśli nie przejdzie gruntownego remontu. Monika Krawczyk, prawnik z wykształcenia oraz prezes zarządu jednej z tych dwóch instytucji, Fundacji Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego w Polsce (FODŻ). Fundacja podlega z kolei Światowej Organizacji ds. Restytucji Mienia Żydowskiego. Druga to Związek Gmin Żydowskich. FODŻ odzyskuje, zarządza i czasami sprzedaje pożydowskie mienie, które na mocy ustawy z 1997 roku zostało zwrócone gminom żydowskim. Są to głównie dobra znajdujące się w miejscach niezamieszkałych przez Żydów. Związek Gmin Żydowskich odzyskuje mienie żydowskie w szesnastu regionach, gdzie obecnie mieszkają Żydzi. W wywiadzie internetowym Krawczyk zadano pytanie o uwagi krytyków do braku przejrzystości finansowej.
....
Krawczyk powiedziała, że polski rząd wypłacił Fundacji odszkodowanie w przypadkach, kiedy zwrot mienia pożydowskiego nie było możliwy. Co ciekawe, kiedy dziennikarze The Jewish Week telefonicznie próbowali się dowiedzieć, jakiego rzędu były to kwoty, stanowczo uchyliła się od odpowiedzi.

.... -Oni nigdy nikomu niczego nie ujawnili- narzekał Weinberg w swoim domu na Florydzie podczas wywiadu telefonicznego- z funduszy ds. restytucji mienia żydowskiego płyną miliony dolarów. A ile Żydów mieszka w Polsce? 10 lub 20 tysięcy? Ilu Żydów skupia Związek Gmin? W Buffalo mieszka od 10 do 12 tysięcy Żydów a tamtejsza gmina żydowska dysponuje budżetem w wysokości od 2 do 3 milionów dolarów. Ile milionów idzie na edukację polskiej młodzieży, osoby starsze i koszty stałe ich organizacji? Jestem pewien, że to, co robią, jest kosztowne i pracochłonne ale muszę zobaczyć ich księgi finansowe. Na te pytania nikt mi jeszcze nie odpowiedział.
....

Jednak problem, co zrobić z synagogami oddalonymi od większych miast, nadal pozostaje nierozwiązany. Synagogi, wokół których nie ma gminy żydowskiej i które nie interesują odwiedzających je Żydów, są dość drażliwym tematem dla Polaków…


Ale Daum ma pewne wątpliwości, które pojawiły się wraz z tym spotkaniem, które miało miejsce sześć lat temu, kiedy zdał sobie sprawę, że żydowski przewodniczący gminy, który chciał mu sprzedać synagogę w Działoszycach, nie miał pojęcia o bogatej żydowskiej historii miasta. Ów mężczyzna, członek pobliskiej gminy żydowskiej w Katowicach, któremu polski rząd oficjalnie zezwolił na występowanie o zwrot mienia żydowskiego w Działoszycach, powiedział Daumowi, że jego stawka za przygotowanie wszystkich dokumentów niezbędnych do wykonania transakcji to 10 000 dolarów. Dodał, że będzie ubiegał się o zwrot zarówno synagogi jak i cmentarza i poprosił Duama, aby złożył swoją ofertę. –Wolałbym sprzedać Żydowi niż gojowi – tłumaczył.

-Zatkało mnie – wspomina Daum. -Nie pokazałem tego po sobie i zadałem mu proste pytanie. –Nie wiem, ile Żydów mieszka w Katowicach ale to nie może być zawrotna liczba. Nie wydaje mi się, że poniesiesz jakieś wielkie wydatki świadcząc usługi dla tych paru Żydów, którzy wciąż tam żyją. Po co ci więc te pieniądze?

Mężczyzna odpowiedział, że były potrzebne na utrzymanie synagogi i kongregacji.

-Wyjechałem z Katowic – powiedział Daum – z przeświadczeniem, że byłem potwornie naiwny jeśli chodzi o to, co naprawdę się dzieje w gminach żydowskich w Polsce.

Ostatni kolbuszowski Żyd.

W noc z 18 na 19 VI 1941 roku przyszli do nas uciekający z getta w Kolbuszowej Żydzi. Od razu poznaliśmy ich. Byli bardzo wystraszeni, przygnębieni i zrozpaczeni. Przyszli z wielka prośbą ratowania ich od śmierci przed zagładą niemiecką. Przyjęliśmy ich z wielkim strachem do domu, bo w tym czasie Niemcy za przetrzymywanie Żydów przez Polaków rozstrzeliwali ich na miejscu takiego zdarzenia. Bardzo szybko umyli się, zjedli posiłek i ukryliśmy ich, dwóch na strychu w sianie i dwóch w stodole w słomie. Zgodnie z wcześniejszym uzgodnieniem, wcześnie rano przed świtem wszyscy czterej wyszli od nas do sąsiedniego lasu, w którym w prowizorycznej kryjówce przebywali w dzień, a co parę dni w nocy przychodzili do nas po żywność, którą w miarę możliwości dawaliśmy im. I tak to trwało do 1943 roku. Przez niektórych zaufanych ludzi można było się zorientować, że ludzie we wsi mówią, ze Wilkowie mają z Żydami do czynienia i nie wiadomo, jak się to skończy. I wreszcie ktoś naskarżył, bo w nocy z 9 na 10 III 1943 roku przyjechał samochód z policją gestapo i okrążyli nasze zabudowania. Nas wyprowadzili z domu i zatrzymali, a sami przeprowadzili wielogodzinną dokładną rewizję. Po kilku godzinach szukania nie znaleźli Żydów, bo na szczęście odeszli od nas tej nocy około dwóch godzin wcześniej. Ale mimo tego zabrali ze sobą męża Katarzyny Wilk, który nie powrócił juz do domu […] Ja zostałam sama z dwojgiem małych dzieci. Starszy syn Jan miał w tym czasie cztery lata, a młodszy Stanisław niecały rok. Po tym zajściu Żydzi ci przychodzili jeszcze do mnie po żywność, którą im dawałam ale nie tak często, bo się bali i ja również się bałam. Odwiedziny te robili około raz na miesiąc lub raz na trzy tygodnie. Z tych wymienionych Żydów dwóch jeszcze żyje.

całośćDalsze losy pana Płaszczyńskiego można przeczytać  >> kliknij tutaj <<

Raport Morgenthaua-Kolbuszowa,pogrom w 1919 roku

Od jesieni 1918 r. przez ziemie polskie przetoczyła się fala antyżydowskich wystąpień. Tylko w listopadzie i grudniu doliczono się ponad stu większych i mniejszych ekscesów, napaści, rabunków,
a nawet mordów/

Wieści o tym, docierające na Zachód, utrudniały działania delegacji polskiej na trwającej w Paryżu
konferencji pokojowej. Zarzuty braku tolerancji i antysemityzmu nie ułatwiały przekonania wielkich
mocarstw, że odradzające się państwo polskie zamierza przestrzegać reguł demokracji i prawa międzynarodowego
w zakresie traktowania mniejszości. Takie oskarżenia kontrastowały z podpisanym przez
Polskę, 28 czerwca 1919, tzw. małym traktatem wersalskim, gwarantującym mniejszościom etnicznym
i religijnym pełnię swobód, opiekę i ochronę władzy państwowej. W tej sytuacji premier i zarazem
minister spraw zagranicznych Ignacy Jan Paderewski zasugerował prezydentowi USA, Thomasowi W.
Wilsonowi2 – z którym łączyły go więzy przyjaźni – by niezależna komisja amerykańska przybyła do
Polski i zbadała kwestię na miejscu. W skład oddelegowanej przez władze amerykańskie komisji weszli
gen. Edgar Jadwin3, Homer H. Johnson4 oraz stojący na jej czele Henry Morgenthau5, znajomy prezydenta
Wilsona. Przebywali oni w Polsce od 13 lipca do 13 września 1919 r. Ze względu na rozbieżności
w ocenie wydarzeń powstały dwa teksty raportu. Pierwszy podpisany przez Jadwina i Johnsona, zaś
drugi przez Morgenthau. Ten ostatni, zwany popularnie Raportem Morgenthau

Kolbuszowa, 7 maja 1919
Już kilka dni przed 7 maja 1919 r. Żydzi z Kolbuszowej obawiali się zajść, bowiem zamieszki
wcześniej miały już miejsce w nieodległym Rzeszowie i Głogowie. Zamieszki te były rezultatem
agitacji politycznej oraz podniecenia, jakie towarzyszyło dochodzeniu w sprawie rzekomego mordu
rytualnego. Dla zapewnienia spokoju 6 maja do Kolbuszowej została przysłana grupa żołnierzy. Rankiem
7 maja duża grupa wieśniaków, wśród których było wielu byłych żołnierzy armii austriackiej,
przybyła do miasta. Po walce, w której zginęło dwóch żołnierzy i trzech wieśniaków, żołnierze zostali
rozbrojeni. Tłum zaczął grabić żydowskie domy i bić każdego napotkanego Żyda. Ośmiu Żydów zamordowano.
Porządek zaprowadzono tego dnia po południu, po przybyciu nowego oddziału żołnierzy.
Jeden z uczestników zajść został przez władze polskie osądzony i skazany.

źródło

Wspólna historia zobowiązuje.

Zaledwie kilka kilometrów od północnych granic Rzeszowa leży pewne miasteczko. Powstało 442 lata temu. Przez ponad 270 lat mieszkali w nim wspólnie chrześcijanie i żydzi. Jedni i drudzy obchodzili własne święta, mieli swoje organizacje, żenili się i wychodzili za mąż tylko we własnym gronie. Ale kiedy na miasteczko spadł pożar, powódź, zaraza, czy głód cierpieli wszyscy – i jedni i drudzy.
....
  270 lat wspólnej historii zobowiązuje. Zobowiązuje do zachowania pamięci o dawnych sąsiadach. I właśnie w tym celu powstała ta strona.
 >> kliknij tutaj<<

Wstyd przyznać, ale my nie zrobiliśmy nawet tyle.



Autorem strony jest młody nauczyciel historii mieszkający w Raniżowie a uczący w Liceum Samorządowym w Głogowie,pan Dawid Rosół. Zorganizował nawet wystawę która krąży po  głogowskich szkołach.

 Czyli można...
Warto się zastanowić dlaczego taka strona i taka wystawa nie może(?) powstać w Kolbuszowej.

Wywiad z Normanem Salsitzem

Kilkugodzinny wywiad  z Salsitzem.Niesamowity dokument  przybliżający to co działo się  tu kilkadziesiąt lat temu.
>> kliknij tutaj<<


Przykro że my nie mamy nic...

To co mówi Salsitz jednak przeraża.Z grupy 125 Żydów którym udało się uciec wojnę przeżyło tylko sześciu.Trzy dni po wyzwoleniu (wg jego relacji) dwóch z nich wróciło do Kolbuszowej i zostało zabitych  przez jednego z prominentnych mieszkańców miasteczka " Zielińskiego". (cześć czwarta 1,24.57.00 ) Salsitz zastanawia się jak my Polacy mogliśmy im to zrobić.(1.43.50.00)
Warto przegrać ten film  i zrobić do niego tłumaczenie, i co najważniejsze zweryfikować słowo po słowie, to co mówi Norman Salsitz.

Zapomniani...

Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu

W rezolucji 60/7 ONZ zaapelowała do państw członkowskich o opracowanie programów edukacyjnych, które mają uwrażliwić przyszłe pokolenia na problem Holokaustu i zapobiec tym samym aktom ludobójstwa w przyszłości. Zgromadzenie Ogólne wezwało również do przedsięwzięcia środków mobilizujących narody, aby podtrzymać pamięć i edukację na temat Holokaustu, by ten czas był dla wszystkich ludzi przestrogą przed nienawiścią, rasizmem i uprzedzeniami

W Kolbuszowej wymordowano połowę mieszkańców...nie pamięta o tym nikt,żaden pomnik ,najskromniejsza tablica.

Maria i Józef Kosiorowscy

Przegląd Kolbuszowski  nr 53 lipiec sierpień 1996 r

Norman Salsitz- coraz więcej wątpliwości.

Historię Naftali Saleschutza opisała na łamach Przeglądu Kolbuszowskiego skarbnica wiedzy o naszym miasteczku ,profesor historri w tutejszym liceum  Halina Dudzińska.Urzymywała z nim przez wiele lat kontakt listowny ,miała więc informacje z pierwszej ręki dodatkowo (zapewne) uzupełnione relacjami świadków tamtych czasów.

W styczniu 1944r. widzieli ukrywających się braci Zalesziców w swojej końskiej stajni
bracia A. z Kolbuszowej Górnej. Podobno bracia A. z Kolbuszowej Górnej chcieli zabić ukrywających się u nich Zalesziców, by ci nie wpadli w ręce Niemców i nie wydali znajdujących się tam wówczas Akowców. Stało się jednak inaczej. Naftali Zaleszic zastrzelił Jana A., a drugi brat Stanisław A. wpadł kilka dni później w ręce Niemców i został rozstrzelany w Rzeszowie wraz z innymi Polakami, którzy pomagali ukrywającym się Żydom. Zaleszicom udało się uciec do Przedborza, gdzie w sierpniu 1944r. doczekali się przybycia Armii
Czerwonej na te tereny. Bracia Lejbe i Naftali Zaleszicowie udali się po pomoc do Sowietów.


Na odmienna wersję tych wydarzeń natrafiliśmy we wspomnieniach Naftali Saleschutza vel Tadeusza Zalewskiego vel Normana Salsitza,w wydawnictwach angielskojęzycznych.


W 1944 r. Norman Salsiz wstąpił  do Armii Krajowej (polskiego podziemia), pomimo  obecności tam silnego antysemityzmu. Chciał tam być bez zatajenia swojego żydowskiego pochodzenia,wiedział jednak że jako Żyd nie będzie wstanie prać udziału w pokonaniu nazistów.Norman pracował w podziemiu, aby pokonać swoich wrogów, aż  do czasu kiedy otrzymano rozkaz  zabicia Żydów którzy  ukrywali się w jakimś gospodarstwie rolnym. Norman zgłosił się do udziału w misji, zabijając Polaków, którzy zostali wysłani z nim i uratował ukrywających się Żydów . Potem uciekł z AK i powrócił do swojego pierwotnego oddziału partyzanckiego, gdzie pozostał aż do czasu, kiedy został wyzwolony przez Rosjan.

Warto dotrzeć do świadków tych wydarzeń i spróbować odtworzyć co tak naprawdę wtedy się stało.

Wygląda bowiem na to, że Normana Salsitz przedstawił co najmniej dwie wersje tych wydarzeń.

Naftali Saleschutz - Norman Salsitz

Historia pana Saleschutza nie jest do końca wyjaśniona,opisana.Zamieściliśmy wspomnienia o nim naszej wspaniałej regionalistki pani Haliny Dudzińskiej >> kliknij tutaj<< ,oraz krótką biografię z amerykańskiego lokalnego dziennika która ukazała się po jego śmierci. >> kliknij tutaj<<

Poniżej jeszcze  inne spojrzenie opisane przez pana Doriana Pika;

Dyrektor opowiedział mi o Naftalim Saleschuetzu, któren urodził i wychował się w Kolbuszowej. W czasie wojny nasz bohater prześladowany przez gestapo uzyskał dzięki życzliwości księdza Dunajeckiego tzw. "aryjskie papiery". Wobec tego cudem uniknął śmierci. Po czym Naftaliemu udało się nawet wstąpić do AK. Panowało wtedy jednak przekonanie, że jeśli Rosjanie wkroczą do Polski, to Żydzi wydadzą akowców w ręce NKWD. Toteż jeden z kolbuszowskich żołnierzy otrzymał zlecenie zabicia Naftaliego. Saleschuetz został ranny. W obronie własnej zabił Polaka, który miał zabić jego. Teraz, po latach, Żyd przyjechał do Kolbuszowej i przywiózł taśmę z nagraniem, o którym wcześniej wspomniałem. Przy tej okazji spotkał się z rodziną pechowego żołnierza z Kolbuszowej. Wszyscy wyjaśnili sobie, że takie były czasy i tak naprawdę, to wielka szkoda, że doszło do takiej sytuacji. Kolbuszowska rodzina i Naftali wybrali się wspólnie na grób nieszczęśnika. Cóż, takie były czasy. W obronie własnej człowiek mógł posunąć się do wszystkiego...

źródło

Mieczysław Jastrun

Mieczysław Jastrun, pierwotnie Mojsze Agatsztajn (ur. 29 października 1903 wKorolówce k. Tarnopola, zm. 22 lutego 1983 w Warszawie) – polski poeta, prezentujący lirykę refleksyjno-filozoficzną i moralistyczną, tłumacz poezji francuskiej, rosyjskiej i niemieckiej.

Po ukończeniu studiów, pracował jako nauczyciel języka polskiego i propedeutyki filozofii w prywatnym gimnazjum w Kolbuszowej (1928−1929), następnie w  Brześciu i w Społecznym Polskim Gimnazjum Męskim w  Łodzi.

całość




Szczęście
Mieczysław Jastrun


Kiedy cię tracę, odzyskuję ciebie,

Gdy jestem z tobą, nasycić nie mogę

Serca.

W tobie są gwiazdy, mrok i ogień,

Gałęzie wrące ptakami w ogrodzie —

Wszystko, co wzrusza mnie w krótkiej przygodzie

Życia.

Gdy tracąc odzyskuję ciebie,

Szczęście nieszczęściem się karmi, westchnienie

Jest głosem, którym chce mówić milczenie,

I nie zna prawdy ten, co nie wie,

Że cień jest słońca sumieniem.



Jesteś poza mną. Jak wśród nocy ciemnej

Zbłąkani rąk swych szukamy.

I jesteś, żyjesz dla siebie samej,

We mnie.

Maniuś Notowicz

Żydzi  bardzo dokładnie zarchiwizowali historie holokaustu.My nie mamy prawie nic.
Poniżej fragmenty wywiadu z panem Notowiczem.Wspomnienia w dalszym ciągu wywołują u niego łzy.
Warto postarać się, aby całość wywiadu znalazła się także w naszym miasteczku.

Pan Notowicz uratował się przede wszystkim dlatego, że był dobrym pracownikiem ,"siłą roboczą" którą Niemcy chcieli do końca wykorzystać . Mieszkańców  Kolbuszowej przewieziono do Rzeszowa, skąd wysłano na śmierć do Bełżca.Zdolnych do pracy osadzono w obozie w Pustkowie, skąd panu Notowiczowi udało się uciec.
Dalszą cześć tej historii można przeczytać  >> kliknij tutaj<<